Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μετάφραση στα Ελληνικά του κειμένου “Erasmus+ RISE – Realising Integration through Social Enterprise” που δημοσιεύτηκε στην Αγγλική έκδοση της πλατφόρμας EPALE στις 6/8/2020. Για να διαβάσετε το κείμενο στα Αγγλικά, πατήστε τον ακόλουθο σύνδεσμο: https://epale.ec.europa.eu/en/blog/erasmus-rise-realising-integration-through-social-enterprise
Γιατί ασχοληθήκαμε με αυτό το έργο;
Η κοινοπραξία για το έργο RISE (Realization Integration through Social Enterprise) περιλαμβάνει εκπαιδευτικά ιδρύματα από έξι χώρες: Αυστρία, Γερμανία, Ελλάδα, Ρουμανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Κάθε ίδρυμα έχει αποδεδειγμένη εμπειρία στην παροχή καινοτόμων εκπαιδευτικών υπηρεσιών για μακροχρόνια άνεργους και συμμετέχει ενεργά στη βελτίωση των ευκαιριών ένταξης για τους μετανάστες.
Το έργο Erasmus + RISE στοχεύει στην υποστήριξη της ένταξης των μακροχρόνια ανέργων, των μεταναστών και των κοινωνικά και πολιτισμικά μειονεκτούντων ατόμων στην αγορά εργασίας μέσω του μηχανισμού των κοινωνικών επιχειρήσεων. Πιστεύουμε ότι το μοντέλο κοινωνικής επιχείρησης προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για επιτυχή ένταξη.
Τα πλεονεκτήματα των κοινωνικών επιχειρήσεων αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία βλέπει την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας ως σημαντική στρατηγική για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού των ευάλωτων ατόμων. Αυτά τα πλεονεκτήματα επισημαίνονται επίσης στην έκθεση SESBA 2016 (Social Enterprise Skills for Business Advisers) (ο σύνδεσμος είναι εξωτερικός) (http://www.sesbaproject.eu/en/research (ο σύνδεσμος είναι εξωτερικός)), η οποία προτείνει μέτρα όπως η προώθηση της επιχειρηματικότητας μέσω εξατομικευμένων προγραμμάτων κατάρτισης και καθοδήγησης καθώς και τον προσδιορισμό αποδεδειγμένων μεθόδων για την ενίσχυση και υποστήριξη της επιχειρηματικότητας μεταξύ των μειονεκτουσών ομάδων. Για το έργο RISE, η ελκυστικότητα του μοντέλου κοινωνικής επιχείρησης έγκειται στον ισχυρό κοινωνικό σκοπό του καθώς και στο γεγονός ότι θεωρείται βιώσιμο οικονομικό μοντέλο.
Πάνω σε τι δουλέψαμε;
Κατά τη διάρκεια τριών συναντήσεων έργων, εργαστήκαμε για να προσδιορίσουμε έναν ομοιόμορφο ορισμό μιας κοινωνικής επιχείρησης. Μελετήσαμε τις νομικές απαιτήσεις στις χώρες εταίρους, τους σχετικούς ευρωπαϊκούς κανονισμούς, συγκεκριμένες περιφερειακές πτυχές και ούτω καθεξής, έως ότου αποφασίσαμε να αναζητήσουμε κοινά χαρακτηριστικά βάσει των διαθέσιμων μοντέλων που είχαν συγκεντρωθεί. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το έγγραφο «Συστάσεις για την ίδρυση μιας κοινωνικής επιχείρησης», το οποίο θα είναι επίσης μέρος της τελικής έκθεσης. Το βασικό στοιχείο της δουλειάς μας είναι η συλλογή παραδειγμάτων βέλτιστων πρακτικών που εντοπίσαμε κατά τη διάρκεια του έργου.
Τα μοντέλα που παρουσιάζονται εδώ αντικατοπτρίζουν την ποικιλομορφία των διαφόρων προσεγγίσεων. Αυτό περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα προσφορών, όπως το «Vollpension», μια εταιρεία που είναι γνωστή στη Βιέννη και λειτουργεί ένα καφέ σε γενεαλογική βάση, με κέικ, πίτες και αρτοσκευάσματα από γιαγιάδες που σερβίρονται σε επισκέπτες – πολλά από τα ποιοι είναι νέοι – σε μια ζεστή ατμόσφαιρα. Το όραμα της γερμανικής εταιρείας «auticon», από την άλλη πλευρά, είναι να παρέχει ίσες ευκαιρίες απασχόλησης σε άτομα με αυτισμό. Δημιουργώντας συνθήκες εργασίας που είναι κατάλληλες για άτομα με αυτισμό και παρέχοντας εξαιρετικά εξατομικευμένους, μακροπρόθεσμους μηχανισμούς υποστήριξης για αυτιστικούς υπαλλήλους, η auticon προσφέρει στους επιχειρηματικούς πελάτες της υψηλής ποιότητας υπηρεσίες πληροφορικής, ενώ παράλληλα δημιουργεί καλά αμειβόμενες, μακροχρόνιες σταδιοδρομίες για την εταιρεία ομάδα.
Στο Βέλγιο, γνωρίσαμε το Δίκτυο Επιχειρήσεων Κοινωνικής Ενσωμάτωσης (ENSIE), τον ευρωπαϊκό οργανισμό για τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Ένα από τα τοπικά παραδείγματα είναι το «Horloge du Sud» στις Βρυξέλλες. Το Horloge du Sud είναι ένας γνωστός πολιτιστικός / κοινωνικοπολιτισμικός χώρος και μπρασερί στις Βρυξέλλες. Βρίσκεται ακριβώς μεταξύ της ευρωπαϊκής συνοικίας και του Matongé (η συνοικία Αφρικής-Κονγκό στις Βρυξέλλες) και προσελκύει πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους με διάφορες εθνικότητες και επαγγέλματα. Άνοιξε πριν από περίπου 20 χρόνια και παίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής και της αμοιβαίας κατανόησης για διαφορετικούς πολιτισμούς.
Η «East Clare Community Co-operative Society Ltd» στην Ιρλανδία υπάρχει εδώ και 30 χρόνια και αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για μια σειρά εκπαιδευτικών, κοινοτικών, κοινωνικών, πολιτιστικών, αναπτυξιακών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Οι οκτώ κύριες δραστηριότητες αυτής της κοινωνικής επιχείρησης είναι ένα χορτοφάγο καφέ, ένα κατάστημα μεταχειρισμένων ειδών ένδυσης και βιβλίων, η συμβουλευτική και η θεραπεία παιχνιδιού, ο κοινοτικός κήπος Scariff, παρέχοντας έναν κοινό χώρο για μαθήματα τραγουδιού, συναντήσεις και συνέδρια, το Food Training and Enterprise Center, η Σχολή Μαγειρικής Cothú με τις προσφορές της για μαθήματα μαγειρικής και, τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, ευρωπαϊκές ανταλλαγές νέων σε σχέση με το Erasmus +.
Στη συνέχεια ήρθε το COVID-19 και δεν μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε τις τελικές συναντήσεις του έργου στη Ρουμανία και την Πορτογαλία. Ωστόσο, εντοπίσαμε ένα καλό παράδειγμα στη Ρουμανία: «Mamapan». Η εταιρεία δραστηριοποιείται στη ρουμανική βιομηχανία τροφίμων. Παρασκευάζει ψωμί χρησιμοποιώντας υψηλής ποιότητας συστατικά χωρίς πρόσθετα. Το ψωμί αποτελείται από νερό, αλάτι, αλεύρι, μαγιά και σπόρους. Οι Ρουμάνοι τρώνε ψωμί με σχεδόν κάθε γεύμα, οπότε υπάρχει τεράστια ζήτηση για αυτό το προϊόν. Η εταιρεία απασχολεί κυρίως γυναίκες από οικογένειες με πολλά παιδιά και ανύπαντρες μητέρες. Οι μητέρες σε αυτήν την κατάσταση χρειάζονται ευελιξία, κατανόηση και θετικό εργασιακό περιβάλλον. Μπορούν να είναι πολύ παραγωγικοί και παρακινημένοι, αλλά μερικές φορές έχουν αναπάντεχες καταστάσεις, όπως τα παιδιά τους να αρρωσταίνουν, για παράδειγμα. Ο Mamapan προσφέρει θέσεις πλήρους απασχόλησης σε δύο βάρδιες, και κάνει ένα σημείο να αντιδρά με ευελιξία σε απρόβλεπτες περιστάσεις και να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις ανάγκες των εργαζομένων.
Ποια αποτελέσματα περιμένουμε να δούμε μετά το τέλος του έργου;
Πιστεύουμε ότι, με τις «Προτάσεις για την ίδρυση μιας κοινωνικής επιχείρησης», θα μπορέσουμε να δημοσιεύσουμε ένα χρήσιμο έγγραφο που θα διευκολύνει τις ενδιαφερόμενες ΜΚΟ, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τις ενώσεις να αντιμετωπίσουν την ίδρυση μιας κοινωνικής επιχείρησης. Μαζί με τη συλλογή βέλτιστων πρακτικών – που αποσκοπούν στην τόνωση της φαντασίας των μελλοντικών ιδρυτών εταιρειών – δημιουργήσαμε δύο ενημερωμένα έγγραφα που παρέχουν μια επισκόπηση της κατάστασης όσον αφορά τις κοινωνικές επιχειρήσεις στις χώρες εταίρους.
Εξίσου σημαντικό, βλέπουμε τους εαυτούς μας ως εκπαιδευτικά ιδρύματα να κληθούν να αναλάβουν δράση: Όπως αποδεικνύεται από πολλά επιτυχημένα παραδείγματα, τα συμβατικά ιδρύματα εκπαίδευσης ενηλίκων είναι επίσης ικανά να δημιουργήσουν μόνιμες κοινωνικές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, η Die Wiener Volkshochschulen έδειξε πώς να το κάνει με το Κέντρο Αποξήλωσης και Ανακύκλωσης DRZ και το Κέντρο Επισκευής και Σέρβις της RUSZ.
Ελπίζουμε να δημιουργηθούν πολλές κοινωνικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη τα επόμενα χρόνια!
Συντάκτης
O Mag. Herbert Depner εργάζεται στο Die Wiener Volkshochschulen (Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων της Βιέννης) από το 1981 και ασχολείται με έργα ευρωπαϊκής συνεργασίας από το 1995. Από το 2011, το έργο του επικεντρώθηκε αποκλειστικά στην Ευρώπη και έχει αποκτήσει εμπειρία στα πλαίσια Grundtvig, Leonardo da Vinci, Interreg και ESF. Το πρόγραμμα Erasmus + του έδωσε νέα κίνητρα και έκτοτε οδήγησε στη συμμετοχή του σε 17 έργα. Το 2017, ο Herbert Depner διορίστηκε πρέσβης Erasmus +.
Αυτό το άρθρο βασίζεται σε μια παρουσίαση στο διαδικτυακό συνέδριο EPALE 2020 και αφορά το πρόγραμμα RISE που τελεί υπό τον συντονισμό του Die Wiener Volkshochschulen, με υπεύθυνο τον Mag. Herbert Depner.
